Vẫn biết cuộc chấn hưng, giáo dục là cả quá trình dài lâu, phức tạp, nhưng vẫn cần cân nhắc những việc tưởng nhỏ mà không nhỏ như thế. Bác viết: “hôm nay là ngày khai giảng trước nhất của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa. Tôi đã tưởng tượng thấy trước mắt cảnh nườm nượp tưng bừng của ngày mở trường ở khắp nơi. Xét trên khía cạnh nào đó, ngày khai giảng có ý nghĩa rất lẻ, không chỉ với từng cá nhân đi học mà với cả cộng đồng. Có lẽ, trong chúng ta, nhiều người vẫn luôn nhớ và không khỏi xúc động khi đọc những dòng đầu tiên trong lá thư chủ toạ Hồ Chí Minh gửi các em học sinh nhân ngày khai giảng hồi tháng 9.
Sao chúng ta không để các trường tùy thuộc vào tình cảnh riêng tổ chức khai giảng sớm, rồi dạy học. Ngày khai giảng là sự khai mạc, có tác dụng tạo hứng khởi cho suốt một niên học, nhất là với thầy và trò.
Mỗi lần khai giảng là dấu mốc một chặng quan trọng trong đời người trên đường học vấn. Cụ thể là các trường tổ chức dạy chính khóa ngay từ dịp hè, hầu hết từ nửa đầu tháng 8.
Trong thư của Bác Hồ, ngày khai giảng là ngày “mở trường”, khai mạc niên học mới, ngày ngập tràn niềm vui, hy vọng, là dấu thời kì đặc biệt dự báo cho một mai sau tốt đẹp.
Khai học cần nên là sự khai mạc cho năm học mới với đầy đủ ý nghĩa và xúc cảm. 1945. Nguyễn Thông. Có thể, ngành GD-ĐT có nhiều lý do để lý giải, tỉ dụ chương trình dày nặng nên phải giãn ra học trước, tình cảnh từng địa phương có khác nhau… Nếu vậy, vì sao chúng ta không giảm tải bằng việc cắt giảm chương trình vốn được đánh giá là quá nặng cho thích hợp thời gian quy định.
Các em quơ đều vui vẻ vì sau mấy tháng giời nghỉ học, sau bao nhiêu cuộc chuyển biến kì dị, các em lại được gặp thầy gặp bạn”. Cũng cờ quạt, diễn văn, cũng băng rôn khẩu hiệu, văn nghệ, nhưng không hẳn đã tìm thấy ở đó sự xúc động của buổi tựu trường, tình thầy trò đậm đà ngày gặp lại, nói chi sự linh cao quý ghi dấu một chặng đời người. Cứ lặng lẽ thầm lặng, cha nội lại lên bục giảng, học sinh lại đến dài tập.
Cuối thư, Bác chúc: “Ngày hôm nay, nhân buổi tựu trường của các em, tôi chỉ biết chúc các em một năm đầy vui vẻ và đầy kết quả tốt đẹp”.
Sau mấy tháng nghỉ hè, thầy trò lại gặp gỡ, bắt đầu hành trình mới dưới mái trường. Khi bộ máy đã hoạt động trơn, ngon trớn thì đùng một cái các trường mới tổ chức khai trường, khai trường.
Vậy nhưng chẳng hiểu tại sao gần chục năm trở lại đây nghi tiết đầy ý nghĩa như thế lại đổi thay.
